Stenen in de Transsyberië Express

Het is september 1990. De Sovjet Unie worstelt zich uit het communistisch juk. Althans doet een poging daartoe. Gorbatsjov is nog progressief. Jeltsin een veel drinkende populist. In Nederland weten we nog niet dat de Russen bijna niet meer te eten hebben. De omvang van de economische malaise is hier nog niet bekend. Kortom, de Stenen moeten er het fijne van weten. En niet even een rondje Moskou. Neen, direct het hele land van West tot Oost moet worden onderzocht. 

De weelde van Leningrad. De macht in Moskou. De mineralen van Siberië. En het Japanse conflict over de eilanden in de zee van Ochotsk. Een alomvattend vredesinitiatief. In 16 dagen uit en thuis. Zo doe je dat. U heeft er niets van gemerkt, zult u zeggen. Geen diepgravende interviews in de kwaliteitskranten. Geen uitputtende gesprekken aan de tafel van NL bij de VPRO. Geen speciale bijlage van Vrij Nederland. Zelfs geen 5-delige serie bij Veronica. Het is héél stil gebleven. Dat nu, waarde lezer, is typerend voor de stille diplomatie. Verborgen in een toeristische groep reisden S.C. sr. (ook wel Oom Carel) en J.G. jr. (ook wel Johan) onder hun eigen namen (sic!). Deden hun werk onopvallend in bar's van gerenommeerde hotels. Wodka verslindend in restauratiewagons. In draagvleugelboten over de Amoer rivier. En in héél véél bussen en de toeristenklasse van Aeroflot (oh, eenvoud!) Vijf lange dagen in een eenvoudige maar smaakvol ingerichte coupé van de "Rossia": Slapend, lezend, naar buiten starend, dobbelend, kaartend, koffie zettend, genietend. Dat was de niet te breken "cover". Intussen het puikje ven het Russisch verzet opbouwend toesprekend. Eén voorbeeld is voldoende: Natasja, de wagonleidster (lengte 1.50 m., breedte l.50 m., vierkant dus) zag voor één Amerikaanse dollar de regelmatige overtredingen van het rookverbod door de vingers! Voorwaar, geen geringe verzetsdaad. En van Novosibirsk tot Irkoetsk en van Irkoetsk tot Chabarovsk een onafgebroken stroom van verzetshaarden. Na iedere vijf of zes uur een station en een dorp van houten huizen, waar de weerstand en verkapt kapitalisme vanaf straalde. Heerlijk! Een enkele glimlach op het gezicht van de oude vrouwtjes, die hun smakelijke ballen, schijven en bollen aan de passagiers verkochten, gaf ons grote voldoening. Dit was leven! Hier gebeurde iets! Natuurlijk was een boottocht over het Baikalmeer onontbeerlijk. Want daar, in het centrum van verzet, waar Stalin eens al het intellect naar toe stuurde, lag onze hoofdtaak. Aan de oevers van het diepste en grootste zoetwatermeer ter wereld, bevinden zich de kapitalisten in ballingschap. Daar werden wij aan land gezet, om gedurende meer dan 30 minuten overleg te plegen met de nieuwe heersers, vermomd als bewoners van een plaatselijke psychiatrische inrichting. Maar, helaas..... er kwam niet veel meer zinnigs uit dan we gewend zijn van onze eigen en de meeste andere heersers (en van de meeste bewoners van inrichtingen). "Was onze missie mislukt?", vroegen wij ons af. Neen, driewerf neen. Want slaagden we er niet in door te dringen tot het geheime eiland Sachalin aan de zee van Ochotsk? Onze voeten te baden aan de Oost-kust met directe verbinding naar de U.S. of A? En geheime kaarten aan te schaffen over de Russische koloniale activiteiten uit de 17e en l8e eeuw? Meer nog, Leninistische propaganda in te slaan en deze veilig op te bergen in Lelystad en Hoogland? Helaas kunnen we u niet berichten over onze gesprekken met de CIA, de BVD en andere geheime diensten. Dit summiere verslag is alles. Evenwel, vervuld met trots kunt u zeggen: "De Stenen waren er weer bij." Daar werd geschiedenis gemaakt. Waar de politiek van de 21e eeuw werd bepaald.

                                               

                       

Terug naar Verhalen.